Al een tijd doe ik een zoektocht naar wat het voor mij betekent om mijn werk als ondernemer meer in lijn te brengen met mijn passies. Ik noem het meestal Gresign 2.0. Die zoektocht doe ik niet alleen. Ontzettend leuk als jij mijn avontuur meemaakt door mee te lezen. En ik hoor natuurlijk graag wat je ervan vindt. In deze blog schrijf ik wat gedachten op bij één van mijn passies: gerechtigheid.
Mijn bewustzijn over gerechtigheid is op twee bijzondere momenten in gang gezet. Een toespraak van Richard Stearns over gerechtigheid op een conferentie in 2012 raakte me. En vervolgens las ik zijn boek waarin mijn ogen opengingen voor de enorme hoeveelheid Bijbelse uitspraken over gerechtigheid. In een opwelling bestelde ik de ‘justice-bijbel’ waarin op bijna elke bladzijde teksten oranje gearceerd zijn die gaan over armoede en gerechtigheid. Wat later ben ik op de Goot 500 geweest. Een evenement waarin voor de verandering eens niet de rijken en beroemden centraal stonden, maar een lijst van 500 rechtbrengers. De verhalen van die dag inspireerden om zelf ook in actie te komen: hoe kun jij rechtbrenger zijn? En dat was ook het verlangen wat toen geboren werd: ik wil graag nummer 501 zijn. Een felgele koffiebeker herinnert me er dagelijks aan.
Je mag best weten dat mijn poging om mijn passie voor gerechtigheid – en met name wat ik daar dan precies mee bedoel – onder woorden te brengen, best wel wat tijd en moeite heeft gekost. Het zal er wel iets mee te maken hebben dat gerechtigheid voor mij vooral een hele praktische kant heeft: het moet gebeuren. Je kunt er veel over praten, lezen of schrijven, maar gerechtigheid moet je doen. Op veel mooie woorden wordt het clichématig toegepast, maar bij gerechtigheid past het heel mooi: ‘gerechtigheid is een werkwoord’.
Gerechtigheid heeft een hele harde kant. Men definieert gerechtigheid vaak ook als ‘eerlijk’ of in termen van een ‘rechtvaardig oordeel’. Gerechtigheid is dat mensen krijgen wat ze verdienen. Als slechte mensen straf krijgen is dat gerechtigheid. Gerechtigheid als je ‘verdiende loon’, als een wettelijke consequentie. Een meer zachte kant klinkt door in ‘sociale gerechtigheid‘. Hier is nog steeds het principe werkzaam dat mensen moeten krijgen waar ze recht op hebben, maar hier zit een positieve, medemenselijke drive achter: laten we het de mensen gaan geven, want ze zijn ‘mede-mens’. Gerechtigheid als het eerlijk verdelen van welvaart, kansen en voorrechten. Eten voor wie geen eten heeft, drinken voor wie dorst heeft, kleding voor wie naakt zijn, een warm welkom voor vreemdelingen en bezoek aan gevangen en zieken. Zorg voor armen en aandacht voor mensen in de marge. (bron)
Zo praktisch kan gerechtigheid worden. En dat is goed, want bij grote verhalen over gerechtigheid haken mensen vaak af. Het is een ware kunst om gerechtigheid concreet en aanwijsbaar maken. Regelmatig ben ik in afgelopen jaren bezig geweest met de vraag wat gerechtigheid betekent in mijn omgeving. Het is gemakkelijk om te beginnen met wat er aan schort. Een poging om onrecht in Amstelveen te formuleren bracht me bij de trage opname van statushouders, hoge inbraakcijfers en discriminatie. Maar is gerechtigheid dan hetzelfde als het oplossen van een lokale lijst van verbeterpunten? Dus weg met de overlast van Schiphol voor Amstelveners en het recht heeft gezegevierd? Of we bedenken betere zorg voor kwetsbare groepen en kunnen vervolgens proosten op gerechtigheid?
Voor een goed begrip van gerechtigheid wil ik er tenminste nog drie dingen aan toevoegen:
Gerechtigheid; wat is het? Het is een heel verhaal geworden voor iemand die zegt dat het vooral te maken heeft met ‘doen’. Een containerbegrip als gerechtigheid is niet zo eenvoudig te vangen in een definitie. Toch wil ik dit verhaal afsluiten met een persoonlijke definitie.
‘Gerechtigheid is het zoeken naar het goede voor anderen door de aankoop van een biologische fairtrade banaan tot aan het veranderen van diepgewortelde, onrechtvaardige structuren. Niet vanuit zomaar optimisme, maar vanuit geloof, hoop en liefde.’
Ben jij een nummer 501? Hoe ben jij bezig met gerechtigheid? Zie je kansen om te ondernemen op dit thema?